Neen fout gekeken, Gerdje! De weg naar Grimdalstunet en Valle is ‘s morgens open van 7 tot 8. Dus 20 minuten te laat. Dat betekent dus 60 km omrijden via Rauland en … Niet getreurd, de fjorden rimpelloos met eilanden en rietkragen weerspiegelen de houten huizen langs de steile oevers. Dit hebben we dus eergisteren ‘gemist’ in de ‘mist’. Zouden deze twee woorden etymologisch iets met elkaar te maken hebben? Na de fjorden komen bergbeken met kabbelende stroomversnellingen, subalpiene vegetatie met erover uitgestrooid grazende schapen. Dit is het lieflijke Setesdal. De geplande musea onderweg zoals het Setesdalmuseum, bieden te weinig gehalte vergeleken met hun collega’s in Telemark. We zullen verlicht worden deze reisdag te vullen met stops voor een foto en een korte wandeling op aantrekkelijke plaatsen.
Weer in het volgende tankstation een babbel met een Noor met Tesla. Hij is vol van onze California. Onmiddellijk zijn visie op het Noorse beleid inzake verkoop van CO2 aan het buitenland en de taksvrije aankoop van elektrische wagens die nu ook wordt afgeschaft. En wij die dachten dat elke Noor milieubewust neerkijkt op de buitenlandse toerist die zich overwegend voortbeweegt met benzine en diesel. Hij steekt zijn wagen in het stopcontact, likt een Royal frisco, terwijl zijn pront madammeke eventjes een koekje en zuurtje uitkiest.
We zijn niet gehaast en draaien in de richting van het gebergte naar een dorpje. Op het morenenterras achter de boerderijen vinden we een plaats voor de nacht. Helemaal een ‘sound of music’-set, het geruis van een kabbelende beek inclusief. ‘s Morgens stap ik in pyjama buiten. Zwaar geronk: de boer arriveert om de trolleneieren (dito hooizakken) op te laden. Op mijn vraag of we onze auto moeten verplaatsen, antwoordt hij uitdrukkelijk neen. Op de vraag van Etienne of hij een koffietje lust, wordt het volmondig ja. We serveren er nog Belgische peperkoek met Ardense boter en een Lotuskoekje bij. En het wordt een gezellige babbel. Hij is gepensioneerd en landbouwer in bijberoep, of omgekeerd? We hebben niet verder gepolst. Hij geeft zijn visie over het Noorse landbouwbeleid, over het monopolie van de supermarktketens in de prijsvorming, over de (on)haalbaarheid van schaalverkleining in de landbouw. Ook vertelt hij over de koeien zonder horens in Noorwegen. De horens worden bij de pasgeboren kalfjes verwijderd, want runderen met horens kosten meer om naar het slachthuis te brengen. Crazy! Wanneer de dimensies van het gespreksonderwerp te groot wordt om binnen ons kleine conversatiekringetje aan te pakken, opper ik dat deze mikrokosmos van deze ochtend toch erg waardevol is. En het mooiste vertelt hij wanneer hij vertelt over zijn nieuwste job: zijn kleindochter dagelijks van school halen. Hij verzekert ons dat hij haar gaat omringen met zijn zorg totdat de mobiele telefoon dit zal overnemen.
We nemen afscheid en hij wuift vanop zijn tractor. We kennen elkaar een beetje, weliswaar zonder naam.
Het Setesdal is een machtig fjorddal met loodrechte rotswanden, de ruisende Lynge, witte boerderijen met rood geschilderde schuren. Bij iedere aanduiding met de typische bruine krul voor ‘bezienswaardigheid’ draaien we in. Neen, we vallen in herhaling. Het dreigt dus gewoon een dagje rijden te worden. Ook Vilgarden, de elandboerderij is een bewonderenswaardig opzet, maar te tijdrovend in onze toekomstige groepsreis. Later vertelt een Noor dat je ‘s avonds op stap met een zaklamp minstens dubbel zo veel exemplaren van deze koning van het Noorse woud kan ontmoeten.
Toch draaien we nog eens af bij het Setesdalmuseum. Hier zijn de winterwerken al aangevangen, en de voorgevel krijgt een nieuw laagje okergele verf, typische kleur voor deze regio.
Ondanks de sluitingsdag, speelt Etienne het weer klaar om binnen te geraken. Zijn charme opent alle deuren!!! We geraken aan de babbel met Katia, de conservator. Zij stelt ons voor aan haar collega, een jonge historicus, overlopend van kennis en enthousiasme. Hij vertelt een boeiend verhaal over de volksverhuizingentijd begin 6de eeuw. Een voor mij ongekende bladzijde uit de Noorse geschiedenis, met toch zoveel linken naar het verhaal van Europa.
De laatste nacht willen we nog echt kamperen en genieten van de zon aan de zuidkust. De norse blikken van de weekendbewoners in hun hytte, geeft met een onbehaaglijk gevoel. Later prijzen we onszelf gelukkig wanneer het pijpenstelen giet in het hotel in Kristiansand.
Morgen maken we terug de oversteek naar Hirtshals in Jutland. De terugrit naar België.
